Η καθυστερημένη ανάπτυξη του λόγου, χωρίς συνοδά ευρήματα καθυστέρησης της ψυχοσωματικής ανάπτυξης και με φυσιολογική ακοή, αφορά το 15% των παιδιών ηλικίας 2 ετών. Απ’ αυτά τα παιδιά, μόνο το 50% θα μπορέσει να καλύψει το κενό στην ανάπτυξη του λόγου μέχρι το 4ο έτος ηλικίας, ειδικά χωρίς την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της διαταραχής του λόγου.
Εφόσον η υπόλοιπη ανάπτυξη και ακοή του παιδιού είναι σε φυσιολογικά επίπεδα, κάποια από τα στοιχεία, τα οποία πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς, για να ζητήσουν περαιτέρω έλεγχο από ειδικό Αναπτυξιολόγο -Παιδίατρο και Λογοπαθολόγο, είναι:
Στην ηλικία μεταξύ 12-24 μηνών
Στην ηλικία των 12 μηνών το παιδί δεν μιμείται ήχους, δεν κάνει συνοδευτικές χειρονομίες ή δεν προσπαθεί να δείχνει πράγματα για να επικοινωνήσει.
Στην ηλικία των 18 μηνών προτιμά να επικοινωνεί με χειρονομίες και όχι με λέξεις ή βγάζει μόνο ήχους.
Στην ηλικία των 18 μηνών δεν μπορεί να επαναλάβει ήχους και φωνές που ακούει.
Στην ηλικία των 18 μηνών δε υπακούει σε απλές εντολές ή δεν φέρνει απλά αντικείμενα που χρησιμοποιεί συχνά, όταν δεν του τα δείχνουν.
Στην ηλικία των 24 μηνών
Δεν παράγει λέξεις ή δεν μιμείται τις λέξεις που ακούει.
Δεν κάνει έστω μικρές προτάσεις του τύπου “μαμά έλα”, χρησιμοποιώντας λέξεις των μελών της οικογένειας και του περιβάλλοντος που το φροντίζει, όπως μαμά, μπαμπάς, γιαγιά, νταντά κτλ.
Στη ηλικία των 2 ετών, θεωρείται ότι το παιδί χρησιμοποιεί και αντιλαμβάνεται πάνω από 50 λέξεις, ενώ διεθνώς αναφέρεται και το όριο των 200 λέξεων για ένα 2-χρονο παιδί.
Οι γονείς και όσοι φροντίζουν το παιδί θα πρέπει να καταλαβαίνουν το 50% όσων λέει στην ηλικία των 2 ετών και το 75% στην ηλικία των 3 ετών .
Η εξέταση από έναν ειδικό Αναπτυξιολόγο-Παιδίατρο και Λογοθεραπευτή θα αξιολογήσει στο παιδί
- Την ικανότητα κατανόησης του λόγου.
- Την ικανότητα αναπαραγωγής και την καθαρότητα του λόγου που παράγεται.
- Την ικανότητα και τον τρόπο επικοινωνίας του παιδιού.
- Την ύπαρξη ανατομικών και λειτουργικών διαταραχών στην στοματική κοιλότητα, πχ στην υπερώα, στην γλώσσα, που καθιστούν δύσκολο τον συντονισμό των κινήσεων για την παραγωγή του λόγου.
Ο ρυθμός της ψυχοσωματικής ανάπτυξης του παιδιού και της ανάπτυξης του λόγου ποικίλει, όμως, υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες δεξιότητες ανάλογα με την ηλικία, οι οποίες είναι σημαντικές για την ομαλότερη εξέλιξή του.
Η πρώιμη διάγνωση και θεραπευτική παρέμβαση στην καθυστέρηση του λόγου, εξαιτίας της μεγαλύτερης πλαστικότητας του εγκεφάλου στην ηλικία των 24-36 μηνών, έχει καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα στην ανάπτυξη του λόγου, στην μαθησιακή ανάπτυξη του παιδιού και στην κοινωνικοποίησή του.
Οι γονείς κατά κανόνα αντιλαμβάνονται την διαταραχή του λόγου στο παιδί, αλλά, κάποιες φορές ευελπιστούν για τη αυτόματη επίλυσή της σε μεγαλύτερη ηλικία ή με την έναρξη του σχολείου.
Μόνο το 50% από τα δίχρονα παιδιά, τα οποία έχουν καθυστέρηση στο λόγο, καλύπτουν το κενό στην ανάπτυξη του λόγου στο 3ο – 4ο έτος. Στα υπόλοιπα παιδιά, η καθυστέρηση του λόγου χωρίς τη σωστή αντιμετώπιση, μπορεί να συνεχιστεί στο σχολείο ή να συνοδεύεται από μαθησιακές διαταραχές, ειδικά όταν υπάρχει θετικό, οικογενειακό ιστορικό διαταραχών του λόγου.
Στοιχεία:
https://kidshealth.org/en/parents/not-talk.html
https://www.rchsd.org/health-articles/delayed-speech-or-language-development/